Deanu luossanálli heittot – luosa bivdui ohccojuvvojit ođđa gáržžideamit, eará guliid oasil litnudeamit
Suoma ja Norgga gaskasaš ráđđádallamiin Deanu boahtte guolástanbaji 2022 guolástanráddjehusain lea fidnejuvvon árvalus boahtte geasi guolástanmearrádussan, mas bivdojuvvojit cealkámušat. Deanu luossanáliid dilli lea ain heittot ja vuolggasajit luossabivdui orrot leame juobe heajubut go jahki dás ovdal.
Uhccánaš luossabivdu háliiduvvo goittotge suovvat, vai Deanu guolástankultuvrra bajásdoallan livččii buorebut vejolaš váigadis dilis. Ministeriijat leat árvvoštallan, ahte sosiálalaš ja kultuvrralaš ákkaid mielde luossabivddu dievas gieldu ii sáhte jotkojuvvot. Luossabivdu árvaluvvo lobálažžan goittotge dušše hui gáržžiduvvon lági mielde árbevirolaš bivdosiiguin. Lobálaš bivdobeaivvit leat guolástanbaji loahpageahčen, goas sálašin leat lagamustá ovtta mearrajagi uhca dittit. Eará guollešlájaid bivdovejolašvuođat árvaluvvojit seammás lasiheami várás.
Deanu luossanáliid čuovvuma vuođul daid dilli lea árvvoštallojuvvon nu heittohin, ahte luossamearri, mii boahtá mearas joga guvlui, ii deavdde ceavzilis guollebivddu vuolggasajiid oppage ovdal go oktage luossa lea háhppehuvvon bivdit. Davvi-Atlántta diliin dáhpáhuvvan nuppástusaid dihtii luossanáliid ealáskuvvan ii leat ovdánan vuorddehahtti láhkái dáláš guollebivdomearrádusaiguin. Fámolaš ráddjehusat dárbbašuvvojit, daningo guollebivddu suovvan dáláš guollebivdomearrádusaid mielde vearuhivččii luossanáliid liiggi ja bijašii vára vuollái daid ealáskuvvama. Jagi 2021 Deanu luossabivddu dievas gielddus leat leamaš stuorra negatiivvalaš váikkuhusat báikkálašservošii sihke árbevirolaš dieđu bajásdoallamii, mii laktása lussii.
Ovddabealde namuhuvvon ákkaid geažil guolástanbajis 2022 luossabivdu árvaluvvo suovvat Deanus geavahuvvon árbevirolaš bivdosiiguin, buođuin njealji beaivvi ja luossafirpmiin guovtti beaivvi áigge. Bivdobeaivvit leat válljejuvvon nu, ahte sálašin goddojuvvojit jáhkehahttimus láhkái ovtta jagi mearas leamaš dittit ja náli ealáskuvvama dáfus árvvolaččat stuorát luosat sáhttet sestojuvvot. Luosa stággobivdu ii árvaluvvo lobálažžan oppanassiige.
Luossabivddu gáržžideami váikkuhusat figgojuvvojit litnudit nu ahte lasihuvvojit vejolašvuođat eará guoli go luosa bivdui. Mátkkálaččaide lea fállun lohpi, mainna fidne bivdit eanemustá luohká 6 ovtta gieđa dolgevuoggastákkuin.
Báikegottis ássi guollebivdit sáhtášedje hárjehit stággobivddu, mii dáhpáhuvvá gáttis ja fatnasis, mas ee. vuokkaid áŋkormearri lea ráddjejuvvon. Dasa lassin Deanus sáhtášii bivdit guvžžá. Deanu mearkkašahttimus guoikkaide, Badje-, Vuollegeavgŋái, boahtá buot stággobivddu ráfáidahttinviidodat luosa oalgesállaša geahpedeami várás. Luosa seastin lea dehálaš dáláš dilis ja eana- ja meahccedoalloministeriija háliida muittuhit iežas ovddasvástádusas vealtit luosaid oalgesállaša.
Nuppástusat ráđđádallanbohtosa mielde lea cealkinláhkái 28.3.2022 rádjái. Nuppástusbeavdegirji lea dárkkuhus vuolláičállojuvvot njukčamánu loahpas, vai áigáiheivvolaš guollebivdomearrádusat Detnui fidnejuvvojit fápmui cuoŋománu álggus. Maiddái Deanu oalgejogaid guollebivdoráddjehusaid ásahus nuppástahttojuvvo oalil.
Lassidieđut
Vesa Ruusila, meahcceráđđi, t.0295162051, vesa.ruusila(at)gov.fi
Tapio Hakaste, ráđđádalli virgeolmmoš, t. 0295162152, tapio.hakaste(at)gov.fi
