Stáhtaráđđi nammadii odne ráđđádallanáirrasgotti ođastit Norggain šiehtaduvvon Njávdánjoga guolástanšiehtadusa.

Njávdánjoga dáláš guolástanšiehtadus Norggain lea jagi 1977 rájes, ja dat leat boarásnuvvan máŋgga saje. 

Šiehtadus lea ulbmil beaiváduvvot dakko bakte, ahte dat dagalii vejolažžan luossanáli njuovžilis dikšuma, juos luossanáli dilli earáhuvvá sihke reageret, juos čázádagas dáhpáhuvvá juoga vuordemeahttun ja man ii sáhte noahkut. Luossanáliid dikšumis galget váldojuvvot vuhtii ovdamearkka dihte sierralágán uhkkedagaldagat, dego Gyrodactylus salaris -luossaluhtehas ja gubbeluossa. 

Šiehtadallamiid váldoulbmil lea luosa ja eará guollešlájaid guolásteami ordnen suvdilis vuogi mielde Njávdánjogas. Guolástanvejolašvuođain galgá váldit vuhtii, ahte Njávdánjoga luossabuvttadanguovlluin eanas leat Suoma bealde. Johka lea nuortalašguovllus, man dihte nuortalaš sámi kultuvrra vuhtii váldin šiehtadallamiin lea dehálaš.  

Luondduriggodatguovddáža sihke Norgga dutkanlágádusaid ovttasbargun oba Njávdánjoga golganviidodahkii leat meroštallojuvvon luosa gođđomáddodatulbmilat. Jagi 2023 dahkkojuvvon árvvoštallama vuođul Njávdánjoga luossamáddodat ii duođalági mielde leat joksan dikšunulbmilis jagi 2020 maŋŋel, muhto dilli leat goitge leamaš čielgasit buoret go Deanus. Nohkavaš jagi hui heajos luossagoargŋun oba Finnmárkku guovllus lea fuobmájuvvon maid Njávdánjogas. 

Njávdánjoga šiehtadallanáirrasgotti čoakkádus

Stáhtaráđđi ásahii duorastaga 26.9. áirrasgotti Njávdánjoga guolástanšiehtadusa ođasteami šiehtadallamiidda Norgga gonagasgottiin. Šiehtadallamat álget skábmamánus.  

Ságadoalli:

ovttadaga hoavda Vesa Ruusila, eanan- ja meahccedoalloministeriija 

1. várreságadoalli:

šiehtadalli virgeolmmoš Tapio Hakaste, eanan- ja meahccedoalloministeriija

2. várreságadoalli

Nuortalaččaid luohttámušolmmoš Veikko Feodoroff, Nuortalaččaid siidačoakkán 

Lahtut (ja sadjásaš lahtut):
ráđđehusčálli Irena Pirhonen, eanan- ja meahccedoalloministeriija (láhkaásahanráđđi Annika Naskila, olgoriikkaministeriija)

láhkaolmmoš Elias Rauhala, Sámi EJB-guovddáš (guolledoallohoavda Jermi Tertsunen, Sámi EJB-guovddáš)

nuortalaččaid luohttámušolmmoš Veikko Feodoroff, Nuortalaččaid siidačoakkán (Njávdáma guovllu nuortalašráđi lahttu Jarno Mäki, Nuortalaččaid siidačoakkán)

Sámedikki I várreságadoalli Leo Aikio, Sámediggi (várrelahttu Sámedikki lahttu Anni Koivisto, Sámediggi)

doaibmajođiheaddji Pekka Kokkonen, Anára guolledoalloviidodat (stivrra lahttu Jari Huhtamella, Anára guolledoalloviidodat)

Lassidieđut:

Šiehtadalli virgeolmmoš Tapio Hakaste, eanan- ja meahccedoalloministeriija t. 0295 162 152, etunimi.sukunimi@gov.fi
Meahccedoalloovttadaga hoavda Vesa Ruusila, eanan- ja meahccedoalloministeriija, t. 0295 162 051, ovdanamma.goargu@gov.fi

Njauddâmjooǥǥ kueʹllšeeʹllemsuåppmõõžž oođeem vääras nõõmteš saǥstõõllâmvälddõskååʹdd

Riikksuåvtõs nõõmti täʹbbe saǥstõõllâmvälddõskååʹdd oođeet Taarin čuõlmmum Njauddâmjooǥǥ kueʹllšeeʹllemsuåppmõõžž.

Njauddâmjooǥǥ ânnʼjõž kueʹllšeeʹllemsuåppmõš Taarin lij eeʹjjest 1977, da tõt lij määŋgin vueʹzzin puärsmam.

Mieʹrren lij peeiʹvted suåppmõõžž nuʹtt, što tõt vueiʹtlvââstči luõssnääʹl njueʹbǯǯlõs hååid, jõs luõssnääʹl vueʹǩǩ mottai, di reagâsttmõõžž, jõs čäccõõzzâst šâdd mii-ne ǩeuʹǩǩel da vueʹrdǩani. Luõssnaaʹli hååidast âlgg ouddmiârkkân väʹldded lokku jeeʹresnallšem vaarrtuejjeejaid, mâʹte Gyrodactylus salaris -luõssparasiitt da ruõššluõzz. 

Saǥstõõllmõõžži väʹlddtäävtõssân lij luõzz da jeeʹres kueʹllšlaaji kueʹllšeellmõõžž riâššâm ǩeâllʼjeei naaʹlin Njauddâmjooǥǥâst. Kueʹllšeeʹllemvuäittmõõžžin âlgg väʹldded lokku tõn, što Njauddâmjooǥǥ luõzzkoođđâmvuuʹd lie jäänmõsân Lääʹdd peäʹlnn. Jokk lij sääʹmvuuʹdest, mõõn diõtt nuõrttsääʹmkulttuur lokku välddmõš saǥstõõllmõõžžin lij vääžnai.

Luâttväärrkõõskõõzz di Taar tuʹtǩǩeemstroiʹttli õhttsažtuâjjan lie Njauddâmjooǥǥ kolggâmvoudda meäʹrtum luõzz kååđđnääʹlltäävtõõzz. Eeʹjj 2023 tuejjuum ärvvtõõllmõõžž vuâđald lij viggâmnallšem, što Njauddâmjooǥǥ luõssnääʹll ij leäkku vuällam håiddtäävtõssʼses eeʹjj 2020 mâŋŋa, leâša vueʹǩǩ lij kuuitâǥ leämmaž čiõlggsânji pueʹrab ko Teänjooǥǥâst. Samai hueʹnes luõzzi kuärŋŋmõš juõʹǩǩåʹrnn Finnmaarkâst lij taʹnni  vuâmmšum še Njauddâmjooǥǥâst. 

Njauddâmjooǥǥ saǥstõõllâmvälddõskååʹdd norrõs

Riikksuåvtõs piiji neljdpeeiʹv 26.9. välddõskååʹdd saǥstõõllmõõžžid, koid viiǥǥât čõõđ Njauddâmjooǥǥ kueʹllšeeʹllemsuåppmõõžž oođummšest Taar koonǥõskooʹddin. Saǥstõõllmõõžž äʹlǧǧe skamm-mannust.

Saaǥǥjååʹđteei:

juâkkaz jååʹđteei Vesa Ruusila, mädd- da meäʹcctäällministeria

1. väärrsaaǥǥjååʹđteei:

saǥstõõlli veʹrǧǧooumaž Tapio Hakaste, mädd- da meäʹcctäällministeria

2. väärrsaaǥǥjååʹđteei:
Saaʹmi ouddooumaž Veikko Feodoroff, Saaʹmi siidsååbbar

Vuäzzla (da väärrvuäzzla):

halltõspiisar Irena Pirhonen, mädd- da meäʹcctäällministeria (lääʹjjšiõtteemduumšeǩ Annika Naskila, ålggministeria)

lääʹǩǩooumaž Elias Rauhala, Lappi JJP-kõõskõs (kueʹlltäälljååʹđteei Jermi Tertsunen, Lappi JJP-kõõskõs)

saaʹmi ouddooumaž Veikko Feodoroff, Saaʹmi siidsååbbar (Njauddâm vuuʹd sääʹmsuåvtõõzz vuäzzlaž Jarno Mäki, Saaʹmi siidsååbbar)

Sääʹmteeʹǧǧ I väärrsaaǥǥjååʹđteei Leo Aikio, Sääʹmteʹǧǧ (väärrvuäzzlaž Sääʹmteeʹǧǧ vuäzzlaž Anni Koivisto, Sääʹmteʹǧǧ)

tåimmjååʹđteei Pekka Kokkonen, Aanar kueʹlltäällvuʹvdd (halltõõzz vuäzzlaž Jari Huhtamella, Aanar kueʹlltäällvuʹvdd)

Lââʹssteâđ:

Saǥstõõlli veʹrǧǧooumaž Tapio Hakaste, mädd- da meäʹcctäällministeria, teʹl. 0295 162 152, ouddnõmm.sokknõmm@gov.fi
Skoottrdemtäälljuâkkaz jååʹđteei Vesa Ruusila, mädd- da meäʹcctäällministeria, teʹl. 0295 162 051, ouddnõmm.sokknõmm@gov.fi

Njiävđámjuuvâ kuálástemsopâmuš uđâsmittem várás nommâdui ráđádâllâmairâskodde

Statârääđi nomâttij onne ráđádâllâmairâskode uđâsmittiđ Taažáin tohhum Njiävđámjuuvâ kuálástemsopâmuš.

Njiävđámjuuvâ tááláš kuálástemsopâmuš Taažáin lii tohhum ive 1977, já tot lii maaŋgâi oosij puárásmâm.

Sopâmuš lii áigumuš peividiđ nuuvt, ete tot máhđulistáčij luosânääli njyebžilis tipšom, jis luosânääli tile muttoo, sehe reagistem, jis čácáduvâst tábáhtuvá miinii olâtteijeid já vyerdimettumijd. Luosânaalij tipšomist kalga huámášiđ ovdâmerkkân sierâlágán aaštâtahheid, tegu Gyrodactylus salaris -luosâparasiit ja ruoššâluosâ. 

Ráđádâlmij váldu-ulme lii luosâ já eres kyelišlaajâi kuálástem ornim kilelis vuovvijn Njiävđámjuuvâst. Kuálástemmáhđulâšvuođâin kalga huámášiđ tom, ete Njiävđámjuuvâ luosâpyevtittemkuávluin stuárráámus uási lii Suomâ peln. Juuhâ lii nuorttâlâškuávlust, mondiet nuorttâlii kulttuur huámášem lii ráđádâlmijn tehálâš.

Luánduriggodâhkuávdáá sehe Taažâ tutkâmlájádâsâi ohtsâšpargon oles Njiävđámjuuvâ kulgâmvijđoduvâst lii miäruštâllum luosâ kođonälimittomereh. Ive 2023 tohhum árvuštâllâm vuáđuld Njiävđámjuuvâ luosânääli ij lah tuođânálásávt juksâm ton tipšommittomere ive 2020 maŋa, mutâ tile lii kuittâg lamaš čielgâsávt pyereeb ko Tiänust. Kollee ive uáli hiäjus luosâkuárŋum oles Finnmark kuávlust lii aiccum meiddei Njiävđámjuuvâst. 

Njiävđámjuuvâ ráđádâllâmairâskode čuákánpieijâm

Statârääđi asâttij tuorâstuv 26.9. airâskode Njiävđámjuuvâ kuálástemsopâmuš uđâsmitmist toollâmnáál ráđádâlmáid Taažâ kunâgâskuddijn. Ráđádâlmeh älgih skammâmáánust.

Saavâjođetteijee:

ohtâduv hovdâ Vesa Ruusila, eennâm- já meccituáluministeriö

1. värisaavâjođetteijee:

ráđádâllee virgeolmooš Tapio Hakaste, eennâm- já meccituáluministeriö

2. värisaavâjođetteijee

Nuorttâlij luáttámušalmai Veikko Feodoroff, Nuorttâlij sijdâčuákkim

Jesâneh (já värijesâneh):
haldâttâsčällee Irena Pirhonen, eennâm- já meccituáluministeriö (lahâasâttemräđiolmooš Annika Naskila, olgoministeriö)

lahâalmai Elias Rauhala, Laapi IJP-kuávdáš (kyelituáluhovdâ Jermi Tertsunen, Laapi IJP-kuávdáš)

nuorttâlij luáttámušalmai Veikko Feodoroff, Nuorttâlij sijdâčuákkim (Njiävđám kuávlu nuorttâlâšrääđi jeessân Jarno Mäki, Nuorttâlij sijdâčuákkim)

Sämitige I värisaavâjođetteijee Leo Aikio, Sämitigge (värijeessân Sämitige jeessân Anni Koivisto, Sämitigge)

toimâjođetteijee Pekka Kokkonen, Aanaar kyelituálukuávlu (stiivrâ jeessân Jari Huhtamella, Aanaar kyelituálukuávlu)

Lasetiäđuh:

Ráđádâllee virgeolmooš Tapio Hakaste, eennâm- já meccituáluministeriö, p. 0295 162 152, etunimi.sukunimi@gov.fi
Pivdotuáluohtâduv hovdâ, Vesa Ruusila, eennâm- já meccituáluministeriö, p. 0295 162 051, etunimi.sukunimi@gov.fi